Бұл консультативті-кеңесші құрылым 2003 жылы Махамбет атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік университеті жанынан құрылған. Мұндағы «Достық» жастар орталығы ҚР Конституциясы мен республиканың басқа да нормативті-құқықтық актілеріне арқа сүйейді. Аталған жоғары оқу орнының жарғысы мен ішкі университеттік құжаттар да оның қызметіне қан жүгіртіп, бойын ширатумен келеді. Батыс Қазақстан мемлекеттік университеті жанындағы «Достық» жастар орталығының жетекшісі Татьяна Оборина тарих факультетінің екінші курсында оқиды. Онымен әңгімеміз төмендегіше өрбіді.
– Татьяна, өзің жетекшілік ететін орталықтың ұстанатын басты қағидалары жөнінде не айтар едің?
– «Достық» – қызметі бір жүйе мен ізге түскен орталық. Мен өзіме дейінгі орталық жетекшілерінің атқарып келген істерін жалғастырушы ғанамын. Бұған дейін «Достықтың» туын жоғары көтеріп, отын жағып келген Ольга Голубева магистратураға оқуға кетті де, орталыққа жетекшілік жасау тізгіні ректорат тарапынан маған тапсырылды. Алғашқыда біраз толқыдым. Қолымнан келмей қалса қайтемін деп ойым сан-саққа жүгірді. Әйтсе де, өзімдей өрімдей орталық мүшелерімен өзара түсіністік маған қанат бітіргендей күй кештім.
Қойған сауалыңызға орай айтарым, біздің басты қағидамыз – қазақстандық отаншылдық сезімді тереңдету. Орталық мүшелерінің қазақстандық қоғамға қажетті бір кірпіш болып қалануын назарда ұстау. Университет студенттері арасында әртүрлі этнос өкілдері оқып жүр. Әрине, олардың ұлты мен тілі, ділі мен діні, әлеуметтік тегі мен тобы әртүрлі болғанымен, ой-мақсаттары ортақ. Республика Конституциясы мен заңдары алдында бәрі бірдей тең құқылы. Осындай ой-мақсат бірлігі мен сенім тұтастығы «Достық» жастар орталығының желбіретер басты туы болып қала береді.
Шынайы достық қарым-қатынастар қағазда емес, біздің студенттік өмірімізде, бір-бірімізге деген қалтқысыз көңілімізде. Сондай-ақ, бүгінде бәрімізді Қазақстанның болашағына деген үлкен сенім, Елбасымыз Нұрсұлтан Назарбаевқа деген мақтаныш сезімі де біріктіріп отырғанын айта кетуді басты парызымның бірі деп есептеймін. Ата Заңымыз бен «Қазақстан халқы Ассамблеясы туралы» Заңға сәйкес Қазақстан халықтарының тілі мен салт-дәстүрін және ұлттық мәдениеттерін дамытуға жан-жақты жағдайлар жасалған.
Бұл өзге елдердің Конституциясы мен қоғамдық өмірінде кездесе бермейтін гуманистік артықшылық деп білеміз. Сондай-ақ, орталық мүшелері қазақ тілін Қазақстан халықтарын біріктіруші, топтастырушы тіл ретінде таниды. Сонымен бірге, олар мемлекеттік тілді үйренуге үлкен ынта-ықылас қойып отыр. «Достық» жастар орталығында тілді меңгеру ерікті түрде жолға қойылған.
Орталыққа жетекші болып тағайындалғаннан кейін әртүрлі этнос өкілдерінен құралған студент құрбыларыма: «Қазақ тілін үйренгілерің келе ме?» деп сұрақ қойғаным бар. Оған қайтарылған жауаптар біржақты болды. Олардың бәрі де өздерінің жүрек қалаулары бойынша қазақ тілін үйренгісі, білгісі келеді екен. Университетте бұл іс қазір жүйелі түрде жолға қойылған. Оны оқып үйренуге аптасына екі рет арнайы сағаттар бөлінген. Оған арнайы оқытушылар тобы тартылған. Атап айтқанда, әзербайжан қызы Гүлханым Гусейінова, орыс жігіті Александр Козлов, неміс қызы Мария Золотарь қазақ тілінің көркем де бай тіл екеніне тәнті болып келеді. Әрі олардың бәрі де қазақ тілінде таза сөйлейді. Құрылғанына 80 жыл толып отырған еліміздің байырғы жоғары оқу орнында олардың осы өнегесін үлгі тұтушылар қатары жылдан-жылға өсе түсуде.
– Қарағым Татьяна, қазақ тілін еркін меңгергендердің алдыңғы қатарында өзің де бар екеніне күмәнім болмай отыр. Өйткені, әңгіме барысында сөйлеген сөзіңе бір ауыз орысша араластырмай, тіпті керек десең, қазақ тілінің барлық заңдылықтарын, оның орфоэпиясы мен орфографиясын сақтай отырып, ой-пікіріңді қағазға жазып түсіріп, сөз сабақтап отырсың. Енді мынадай бір сауалдың төркінін өзіңнен білгім келеді. Сенің ойыңша қазақ тілін білудің қажеттілігі неде?
– Қазақтың тілі – Абайдың тілі. Менің ойымша ол ден қойған адам үшін үйренуге өте жеңіл тілдердің бірі. Мектепте оқып жүрген кезімде Мұхтар Әуезовтің «Абай жолы» роман-эпопеясын аудармадан емес, өзінің түпнұсқасынан оқып бастап едім. Әйтсе де, бұл екі томдық үлкен романды аяғына дейін оқып шықпағанымды да жасырып қала алмаймын. Қазір алға қойып отырған жоспарымның бірі – осы классикалық үлкен дүниені оқып шығу. Студент атанғаннан кейін облыс көлемінде өткізілген Абай оқуларына қатысып, арнайы жүлдеге ие болдым. Қазақ тілі Қазақстан Конституциясы бойынша мемлекеттік тіл болғандықтан ғана оны үйренуіміз керек десем, біржақтылыққа, үстірттікке ұрынып қалумыз мүмкін.
Сондай-ақ, бәсекеге қабілетті білімді маман атану да, ең алдымен, белгілі бір тілді еркін меңгеруден басталады деген ойдамын. Осы ой-пікірімнің қазақ тіліне де тікелей қатысы бар. Екіншіден, Елбасымыз атап көрсеткендей, қазақ тілінің болашағы үлкен. Тілді білу достық қарым-қатынастарды одан әрі дамытудың басты тетіктерінің бірі. Бір тілді жетік білу арқылы өзгелерін де түсінуге, игеруге болады. Мінеки, қысқаша айтқанда, бұл сауалыңызға қайтарар жауабым осындай.
– «Достық» жастар орталығының алға қойған мақсаттары қандай?
– Достық дегеніміз мәні мен маңызы өте жоғары қоғамдық-әлеуметтік категория. Қандай істің болса да аты мен затының үйлесімді болғанына не жетсін. Алға қойған басты мақсатымыздың бірі де осындай өрелі ойдан қанат қақпақ. Яғни, орталықтың аты «Достық» бола тұрып, заты оған үйлеспей жатса, мұның өзі бәріміз үшін үлкен сын болмақ. Ұлттық рух, ұлттық мақтаныш деген асыл қасиеттер бар екені белгілі. Біз бұл тіркестерді мемлекет құраушы ұлт – бір ғана қазақтарға қатысты деп түсінсек, қателесеміз. Конституция бойынша мемлекетіміз ұлттық-унитарлық мемлекет болғандықтан, ұлттық рух пен ұлттық мақтаныш ұғымдары барлық қазақстандық студенттер мен жастарға қатысы бар екені анық.
Олардың ортақ Отанымыз – Қазақстанға деген сүйіспеншілік сезімінің тамыр тартар тұсы да осында. Түйіп айтқанда, достық біздің білім алуымыздың, одан кейінгі барлық табыстармыз бен ізденістеріміздің бастауы. Сол бастаудың қашан да тұнық, таза, мөлдір бола беруі үшін «Достық» жастар орталығы бастамашылдық таныта түседі демекпін.
Әңгімелескен Темір ҚҰСАЙЫН,
http://www.egemen.kz/?p=332527
Орал.
